Bình
Nguyên Lộc
Bữa
trưa nào xuống trạm ô-tô-buýt ở xóm Máy Đá, tôi[1]
cũng thấy anh Hùng đứng sẵn bên bờ cỏ
mà đợi tôi. Trời nắng chang chang, vậy mà hễ
thấy dạng tôi, là mặt anh sung sướng và
tươi như nhìn thấy trăng lên.
Nếu
tôi không kể rõ những điều sau đây, thì khó
hiểu sự si mê tôi của anh Hùng lắm.
Chúng
tôi cùng học trường thuốc, và thường ngày vào
xóm Máy Đá là nơi có viện cơ thể học,
để mổ thây ma, những xác người vô chủ.
Tôi
học năm thứ nhì, còn Hùng thì mới qua khỏi
năm chuẩn bị và kể như là đi vào học
năm đầu.
Trong
kỳ đệ nhất tam cá nguyệt của năm
đầu ấy, sinh viên, tuy chưa được mổ
xẻ gì cả, nhưng được đưa vào
buồng xác để xem mấy anh lớn làm nghề “đồ
tể”, xin lỗi, danh từ nầy tôi dịch ngay ở
một tiểu thuyết Pháp ra.
Đây
là giai đoạn thử thách sinh viên. Đoàn cá mới,
sẽ vượt Vũ Môn được hay không là do
ở đây.
Nhiều
anh mới qua khỏi cửa buồng, nhìn thấy xác
một bà cụ móm xọm, bỗng đâm hoảng,
nhảy nai, chạy mất và không bao giờ dám trở
lại nữa.
Có
anh lấy giấy bọc tay lại, trước khi rờ
thây ma, anh khác lại nôn ọe ầm lên khi bụng một
xác người mở bung ra dưới một nhát dao
mổ, và một thứ nước xanh xanh, vàng vàng từ
trong đó chảy linh láng ra, trên bàn đá trắng.
Hùng
thuộc vào hạng chỉ dám đứng lấp ló nơi
cửa cho đến giờ về. Tôi là bạn cũ
của anh, nên hôm đó trông thấy mặt anh tái lét
đứng dòm vô, tôi chạy ra kéo xển anh ta vào.
Mấy
anh lớn ác lắm. Muốn tập cho em út dạn thây ma, họ
có những lối đùa nghịch đáng giận. Năm
ngoái, chúng tôi cũng sợ sệt như vậy, lúc mới
vào. Họ lấy kẹo cho chúng tôi ăn, lấy thuốc
cho chúng tôi hút, cho khỏi buồn nôn. Chúng tôi vô tình, mắt
nhìn họ làm việc, tay mở kẹo đút vào miệng,
thì trời ơi đứa nào cũng mút phải một
lóng tay người lạnh ngắt, mà mấy ảnh đã
gói lại bằng giấy bóng nhiều màu.
Được
cái là bị một vố như thế, là hết sợ
ngay, hết nhờm ngay. Năm nay, chúng tôi tới phiên làm
anh hai (tức là người anh học năm thứ hai),
nên cũng tái bản những trò đùa nghịch ấy.
Hùng giận họ lắm, chỉ mến một mình tôi
thôi, vì tôi không nỡ làm anh hoảng.
Trong
tiểu thuyết “Những
Người áo Trắng” của Pháp, thấy nói sinh viên
trường thuốc ở Ba Lê đánh giặc với nhau
bằng quả tim, buồng phổi, bàn tay, trái tai của
thây ma. Sinh viên Việt Nam
tôi đứng đắn hơn, trọng xác chết
hơn, nhưng không khỏi đùa chút ít, bỏ vào túi quần
mấy anh mới vào một bàn tay cùi ngón, để cho
họ nhảy lăng ba xem chơi.
Hùng
chỉ quanh quẩn theo tôi để được che
chở, và chỉ yên lòng, khi vào viện một lượt
với tôi, mặc dầu không phải vào đó là mổ
liền. Còn phải nghe giảng nữa chớ. Nhưng
biết đâu, những anh rắn mắt lại không
đón anh ta ngay ngoài sân để dí vào mũi anh một cái
đầu lâu?
Cái
anh chàng tên Hùng ấy, xem tướng thì cũng hùng dũng
lắm đó, nhưng lại sợ ma số dách, và sợ
vi trùng còn hơn nữa. Anh thú thật với tôi, đêm nào
anh cũng chiêm bao thấy toàn đầu lâu và những xác
người thiếu tay chân nhảy múa quanh anh. Anh không
thể tin được rằng, chất fót-môn dùng ướp xác có đủ
khả năng sát hết vi trùng trên các xác trong viện cơ
thể học. Anh phải dùng mu-soa riêng để cầm
lấy những khúc xương đã mòn lẳn trong tay sinh
viên từ năm này qua năm khác. Khăn ấy, sau
buổi học, được bỏ vào một chiếc
túi có quai xách, và về nhà là anh nấu tất cả các
thứ ấy.
Để
cắt nghĩa có một việc đón bạn, mà tôi
kể lể dài dòng thế là vì …, thôi, rồi các bạn
sẽ hiểu.
Tôi
lại phải nói vòng vo tam quốc về vụ này
nữa.
Hùng
và tôi là bạn đồng lớp hồi Trung Học. Bây
giờ anh thua tôi một năm, vì anh đã rớt Tú Tài toàn
phần một niên khóa. Anh
rớt vì anh bận yêu. Anh đã yêu một cô gái con nhà giàu,
con của một nhà doanh nghiệp ở Sài gòn.
Anh thi rớt xong, là cô gái
bị gả cho con một ông nhà giàu khác. Ấy, cha mẹ
cô không hay cuộc tình duyên thầm lén của cô, chớ không
phải phụ chú rể hỏng thi đâu.
Mà cô nọ cũng tệ,
ngoan ngoãn đi lấy chồng như không có chuyện gì
xảy ra cả.
Hùng tức lắm, nhưng
không làm gì được cô ta, anh trả thù bằng cách cho
tôi biết, cô ấy, trên lưng có ba nốt ruồi, mà anh
hay nói đùa với cô rằng đó là “ba sao giờ
giời”. Tiếng “giời”, Hùng nói theo giọng Bắc, cho
có vẻ Kiều. Hình như cuộc phát giác bí mật
thầm kín của cô gái ấy, hơn một người
được nghe. Tôi phải mắng Hùng, anh ta mới
chịu nín.
Nhưng sau đó, không rõ vì
một lẽ bí mật gì, mà Hùng đau tương tư
thật sự.
Anh không thích nghề Y,
nhưng vào đó học, cốt để quên. Sinh viên
trường thuốc khổ nhọc hơn ai cả, có
ngày vừa học, vừa hành đến mười
tiếng đồng hồ, đó là nói sinh viên thường
thôi. Nói gì đến bọn nội trú, ngoại trú thì
họ làm việc đến cháy nhà bên cạnh cũng không
hay. Làm việc như thế, còn trí óc đâu nữa
để sầu tình. Hùng quả đã khôn ngoan lắm.
Hôm ấy, hai đứa tôi
cầm tay nhau vào viện cơ thể học.
Tôi nói:
- Lão
giảng viên cao giò bên anh hôm nay có việc nên nghỉ
giảng. Chắc các anh qua bên buồng xác ngay.
Nghe nói thế, Hùng muốn
trở ra về, nhưng không được nữa: tôi
đã nắm chặt tay anh.
Hôm ấy, mười mấy
chiếc bàn đá trắng đều có người choán.
Đó là những kẻ chết đường, không
người thừa nhận, nên được đưa
vào để...“giúp sự hiểu biết cho nhơn
loại”, tôi nói lớn lối theo kiểu anh Toàn, nhà
đạo đức năm thứ nhì.
Mười mấy cái xác
bị chất fót-môn làm tím đen ra và khô đét lại.
Họ nằm đó như hình gỗ, người thì
mặt mày bình thản như ngủ, kẻ nhăn ra
một cách xấu xí quá chừng.
Anh Toàn bước vào một
lượt với chúng tôi, rồi hét to:
- Nhơn
danh thuần phong mỹ tục, xin bà con lật úp mấy
xác phụ nữ lại.
Anh Tố cũng hét:
- Nhơn
danh thuần phong mỹ tục và thay mặt nữ sinh viên,
xin bà con lật úp mấy xác đờn ông lại.
Đó là họ đùa chơi
cho đỡ buồn - nhìn thây ma mãi lại không buồn à? -
chớ vào đó là không ai còn nghĩ gì quấy quá nữa
cả.
Trong khi các bạn khác xúm nhau
mổ sọ, để học bộ óc, thì Toàn chạy
lại bàn chúng tôi, lật sấp cái xác dành cho chúng tôi
lại. Lật xong, anh nhìn Hùng mà rằng:
- Anh
phải làm được như vậy mới đủ
bản lãnh của một sinh viên trường thuốc,
bằng không, về nhà chích dạo cho xong.
Hùng còn hôi mùi trường trung
học, nên rất bất bình trước cử chỉ
đó. Thấy vậy, Toàn làm tới, để trêu tức
anh. Hắn đấm lên lưng cái xác và nói:
- Cụ
ạ, để cháu tẩm quất cho cụ nhé!
Xác người phụ nữ
ấy, cũng như các xác khác, không mang tuổi tác nào
cả, không rõ được đó là xác người già hay
người trẻ. Chất fót-môn biến gương
mặt họ giống nhau về năm, tháng. Nhưng
người nầy tóc quăn, thì chắc cũng ở vào
thế hệ sau nầy, mà đờn bà bắt đầu
phi-dê.
Bỗng Hùng kêu rú lên một
tiếng. Toàn day lại hỏi:
- Đã
hoảng rồi à?
Lạ kỳ thay, anh chàng
sợ ma và sợ vi trùng nầy, không lùi mà tiến lại
gần thây ma, cúi nhìn xuống lưng người chết.
Tôi bỗng chợt hiểu,
nên cũng bước sấn tới, nhìn xuống với
anh. Tôi không thấy gì cả. Lớp da người chết
đen sạm, khó phân biệt được những
dấu vết ngày xưa kia có lẽ là rõ rệt.
Hùng lấy
ngón tay trỏ đè lên miếng da dưới xương
bả vai, không phải chỉ để cho tôi thấy gì,
mà như để chắc ý. Quả thế, bây giờ tôi
thấy dạng ba nốt ruồi, đậm hơn màu da
một chút xíu.
Hùng lật
ngửa xác chết, nhìn sát vào mặt nó. Không, đó là
một cái mặt khô, móm và hóp, không thể nhận ra là ai
được cả, dầu người đó là kẻ
thân yêu.
Anh Toàn không
hiểu, ngước lên hét, vừa hét, vừa bỏ
đi:
- Bồ của tao đã giác
ngộ rồi, tụi bây ơi! Sắp đắc
đạo rồi đó!
Hùng
đứng đó rờ rẫm mặt người
chết rất lâu, xỏ tay vào tóc rối của thây ma,
như không bao giờ biết nhờm cả.
Tôi nghĩ
bụng: “Thôi, thế nầy, thì anh sinh viên trường Thuốc
hóa thành thi sĩ mất. Làm sao khỏi ngậm ngùi khi
bắt gặp xác người yêu trong một trường
hợp như vậy”.
Nhưng
lạ lắm. Mặt Hùng không buồn, mà chỉ suy nghĩ
triền miên, rồi anh bỏ đó, bước mau qua bàn
khác, vác lên vai một cái đùi người, tìm Toàn mà
hỏi:
- Cái lị mô giò chó quảy hôn?
Toàn
cười ha hả và hét, ấy, anh ta không nói, chỉ hét
thôi:
- Hoan hô tinh thần tranh đấu
bản thân sợ ma.
Riêng tôi, tôi
lại đâm lo: “À, nó không hóa thi sĩ, mà hành động
như vậy, thì đích là hóa điên rồi. Nhảy
đột ngột từ cái hoảng sợ qua cái lì,
phải chăng là phát điên thình lình?”
Bán giò chó
quảy không ai mua, Hùng ra về. Tôi không ngăn nữa.
Hùng “cúp cua” đến bốn hôm, mặc
dầu có lịnh rất nghiêm là anh nào bỏ thực hành,
sẽ bị phạt nặng. Chúa nhựt, tôi tìm anh ta.
Thấy va bình tĩnh như
thường, tôi an lòng, hỏi:
- Quên rồi chớ ?
- Không, anh lầm. Tôi có
buồn đâu mà cho là tôi quên. Hay nói đúng ra, tôi chỉ
buồn có một phút thôi. Tôi đã rờ rẫm cái xác cho
thật nhờm ra, để mà ghê tởm, đặng quên.
Nhưng rờ được nó, tôi hết ghê tởm nó
nữa. Không ghê tởm được thì vẫn đau
khổ, vẫn nhớ. Nhưng qua giây phút kia, tôi không còn
đau khổ vì cái chết vất vả của
người tôi yêu nữa, mà đau một niềm đau
khác, anh à. Tôi đau cho cái nghĩa của đời con
người, liền sau khi chết. Cái xác ấy, rồi
sẽ biến thành trăm, ngàn mảnh dưới các
lưỡi dao, không còn dấu vết gì trên đời
nầy. Mà cả những xác được chôn cất
rất rình rang cũng thế.
Sao
lại có sự rỗng không như vậy được?
Phút trước đây, mạng anh quí biết bao nhiêu, mà
phút sau nầy, xác anh lại là đồ bỏ. Ra cái quí
chính là sự sống, chớ không phải thân thể nữa.
Có đau hay không cho thân thể của con người!
Đang
tha thiết yêu đương, giận ghét, mừng vui
rồi suỵt một cái, là u u, minh minh, là không có gì
nữa. Tôi sẽ làm cho sự sống còn hoài, không những
đánh bại bịnh tật, mà cả sự già mòn
nữa.
Lúc bấy
giờ, nhìn Hùng, tôi thấy anh ngây thơ lạ. Hùng là
hiện thân của tất cả phấn khởi của
tuổi trẻ, cả quyết sẽ làm những việc
tày trời và tin chắc sẽ làm được. Nhưng
tôi không cười, cố lập nghiêm mà nói:
- Đó là mộng của y sĩ
muôn đời.
- Mộng suông không
được. Phải biến nó thành sự thật kìa.
- Hay lắm. Chúc anh thành
công trong việc phản lão hoàn đồng, việc
trường sanh bất tử. Có một điều tôi
không hiểu, là tại sao cô ấy lại chết
đường ?
- Ấy, hai họ
đều là tay chợ đen. Giàu lẹ mà sụp cũng
lẹ. Có lẽ cả hai họ đều mạt lụn
hết rồi, nên không còn ai tìm xác cô ta nữa.
- Tại sao không xin xác
về chôn?
- Vô ích, tôi đã nói cái quí
chính là sự sống kia mà. Hôm mới vào đây học, tôi
công phẫn hết sức, về việc dùng xác
người như các Y Khoa Đại Học trên thế
giới đã làm. Nhưng...
Hùng nhìn thẳng
vào mắt tôi, hỏi:
- Học Thuốc, anh có lý
tưởng gì không?
- Làm giảm bớt
những đau đớn của loài người, chỉ
có thế thôi. Còn những mộng to, tôi chưa có, vì ít
lắm phải ba sao giữa giời mới gây nổi
những mộng như vậy.
Tôi nói
giọng giễu cợt, nhưng Hùng không thèm đếm
xỉa. Anh trề môi rất dài:
- Xoàng, anh xoàng lắm !
Hùng không nói
nhiều nữa, để thuyết giáo như hồi nãy. Anh
tỏ ra khinh bỉ tôi, một ông lang vườn
tương lai.
Tôi không
giận, mà lại trái lại thương cái mộng
tuổi trẻ kia, và ngậm ngùi nhớ lại bao nhiêu
mộng khác của mình thuở nhỏ không bao giờ
thực hành được. Tôi siết tay bạn:
- Chúc anh thành công và yêu cầu anh
giao mộng ấy lại cho các thế hệ sau, nếu
chính anh không toại nguyện.
No comments:
Post a Comment