Ánh Chiều Vàng: January 2012

Tuesday, January 31, 2012

CON VỊT

Tạ Quân (Tạp Chí Quê Mẹ)

L.T.S: Chúng tôi gặp Lê Thành Trung ở trại tị nạn Spandaw Tây Berlin vào đầu tháng bẩy. Anh vừa từ Tiệp Khắc chạy qua Đức xin tị nạn chính trị, nhân chuyến đi do Đài Tiếng Nói Việt Nam cử sang tìm hiểu tình hình người Việt ở Đông Âu. Tốt nghiệp đại học Tổng hợp và đại học Báo chí Hà nội, Lê Thành Trung hành nghề phóng viên ở Đài Tiếng nói Việt Nam . Anh đã phụ trách các chương trình phát thanh thời sự, Văn nghệ, Khoa học và đời sống, Tiếp chuyện bạn nghe đài, Chương trình dành cho đồng bào Việt Nam ở xa tổ quốc v.v..

Quê Mẹ: Xin anh cho biết về cơ cấu hoạt động và mục đích của chương trình phát thanh dành cho đồng bào Việt Nam ở xa tổ quốc của Đài Tiếng nói Việt Nam ?

Lê Thành Trung : Câu hỏi khái quát quá… Tôi sẽ trả lời từng phần. Về tổ chức thì Đài TNVN chia làm hai Ban chính. Ban đối nội và Ban đối ngoại. Trên thực tế phần đối nội được coi trọng hơn. Ban đối ngoại phụ trách các chương trình phát thanh ra nước ngoài bằng 11 thứ tiếng Nga, Anh, Pháp, Trung, Tây Ban Nha, Đức, Nhật, Lào, Campuchia, Thái, Phi-líp-pin và tới đây sẽ phát thêm tiếng Hin-đi. Chương trình phát thanh dành cho đồng bào Việt Nam ở xa tổ quốc bằng tiếng Việt là một bộ phận của Ban đối ngoại. Ở nhà, chúng tôi gọi tắt là Phòng Việt kiều.

Quê Mẹ : Phòng Việt kiều cũng nằm ở 58 phố Quán Sứ ?

L.T.T. : Không. Đài có 3 trung tâm chính. Tòa nhà 58 Quán Sứ là trụ sở của Bộ Tổng biên tập và Ban đối nội. Ban đối ngoại ở số 39 phố Bà Triệu, nhà bên phải là trung tâm thu thanh, còn bên trái là Thư viện Hà nội. Phòng Việt kiều ở tầng 3, trong số nhà 39 đó. Nhỏ thôi, cả phòng có 8 người làm việc. Mỗi người phụ trách một mục cho chương trình phát sóng hàng ngày là một giờ đồng hồ. Giờ phát ở nhà vào 22 giờ 30 tương đương 7 giờ ở châu Âu. Trạm phát sóng Mễ Trì chuyển đi và trung tâm âm thanh của Đài Mát-xcơ-va chịu trách nhiệm tiếp âm sang châu Âu.

Thời gian đầu, đối tượng chính của chương trình là Việt kiều sinh sống ở các nước Tây Âu, nhiều nhất là ở Pháp. Sau này số lượng người vượt biển gia tăng, số lượng du học sinh và công nhân lao động xuất khẩu ngày một nhiều, nội dung chương trình cũng được bổ sung thêm. Không thể ước tính được số lượng người nghe nhưng chắc rằng trên tất cả các quốc gia ở châu Âu đều có người theo dõi chương trình này.

Quê Mẹ : Anh cho biết nội dung những giờ phát sóng ấy ?

L.T.T. : Có thể nói phòng Việt kiều như một cái Đài con. Nó lượm nhặt tất cả các bài vở của các chương trình khác phát trong ngày rồi gọt ra, cắt xén thành chương trình của mình. Cũng đủ cả thời sự âm nhạc, văn thơ, du lịch v.v… Mỗi chỗ lấy một ít. Thêm tí này bớt tí kia.

Quê Mẹ : Anh có thể cho biết kỹ hơn về khía cạnh này. Chương trình dành cho đồng bào Việt Nam ở xa tổ quốc có những đặc điểm gì so với các chương trình phát thanh trong nước ?

L.T.T. : Đặc điểm chính là ở sự cóp nhặt, cắt xén đó. Mọi chương trình phát trên sóng trong nước đã được gọt tỉa kỹ càng so với thực tế đời sống. Sang phòng Việt kiều lại được gọt tỉa tắm gội một lần nữa. Trên tinh thần : đem chuông đi đấm nước người, tốt đẹp phô ra, xấu xa che lại. Chẳng hạn không bao giờ trên sóng phát ra nước ngoài đưa tin về các tệ nạn xã hội, về tham nhũng, hối lộ, ăn xin, cướp bóc… Trái lại, những tin chung chung như tiềm năng dầu khí ở Việt Nam, triển vọng phát triển ngành du lịch, đất nước Việt Nam giàu đẹp, tiền rừng, bạc bể, các gương mặt tài năng trẻ, các phát minh sáng chế v.v… được triệt để khai thác, bất kể có giá trị thực tế hay không. Để làm gì ? Để cho đồng bào ở xa quê hương luôn có một hình ảnh lạc quan về Việt Nam . Để gợi nhớ, gợi thương, gợi lên tình tự dân tộc ray rứt trong lòng những người con dân Việt đang sống tha hương nơi những chân trời xa lạ. Phải khơi nhói vào chỗ này. Làm cho ý thức đối kháng của Việt kiều phôi pha theo thời gian. Thời gian của những lần nghe liên tục. Theo đấy, cái sâu xa, cái đầu tiên, cái còn lại và cái sau cùng vẫn là tình tự dân tộc. Vả lại, có thông tin phiến diện, tô hồng thì người ở xa nước làm sao biết được, lấy gì mà kiểm chứng? Không tin rồi cũng tin, nghe mãi cũng chịu ảnh hưởng. Từ tin đến yêu. Đài độc quyền tiếng nói Việt. Một Việt Nam của sự dối trá và lừa đảo

Quê Mẹ : Vài khi chúng tôi cũng nghe trên sóng một ít tin về nạn mất mùa, thiên tai, lũ lụt ?

L.T.T. : (cười) Đó là khía cạnh khác. Khía cạnh độc đáo, được ưu tiên đấy. Lỗi đó đâu là lỗi của chính quyền, của đảng. Lỗi do ông Thiên lôi, ông Hà bá, ông Sơn tinh, Thủy tinh gì đó. “Cần phải đặc biệt tung mạnh lên để đồng bào cảm thông với những khó khăn của đất nước.” – lời ông trưởng Ban chỉ đạo thường nhấn_mạnh. Đúng là bão lụt hay thăm viếng rẻo đất miền Trung của nước ta. Song không phải cơn bão nào cũng “gió giật trên cấp 12, cấp 13 – Hàng trăm héc-ta lúa bị ngập nước, hàng trăm ngôi nhà đổ, hàng nghìn người đói rét không có chỗ ở … v.v.”. Lấy ví dụ đưa tin ở huyện Vạn Xuân tỉnh Thanh Hoá cơn bão số 6 làm đổ 180 nóc nhà, chưa đầy tháng sau cơn bão số 7 lại làm đổ nát 200 nóc nhà nữa, đồng ngập trắng nước, nhiều trâu bò lợn gà bị chết… Mấy hôm sau có anh bạn quê ở Vạn Xuân ra Hà nội chơi, tôi ân cần hỏi thăm, thì anh bảo có thấy gì đâu, chỉ mưa rào vài trận và gió làm đổ mấy cái lán tre làm nhà phơi của lò gạch.

Vui thế đấy. Thực tế thì chưa một phóng viên nào của phòng Việt kiều có mặt ở vùng lũ lụt cả. Đơn giản là lấy xe đâu mà đi, tiền đâu mà ăn đường, vả lại ba cái chuyện vẽ mây vẽ rồng ấy chỉ có lợi cho công việc tuyên truyền thôi. Trái lại, nạn mất mùa, sâu bệnh là có thật. Nhưng đâu phải là ông trời chơi ác nông dân ta quá quắt. Chẳng qua là thuốc trừ sâu bị đánh cắp, phân bón luân chuyển lung tung qua các cấp quản lý, các kho hàng, rồi từ kho ra đến ruộng, mỗi người lấy một phần, thằng lớn cuỗm cả tấn, bán cả kho, thằng nhỏ nhất là nông dân cũng bốc vài nắm giấu đi trước khi tung rắc lên mặt ruộng. Đất xác khô, cây chết non, chết cằn là vì thế.

Thế nhưng việc ưu tiên tung lên sóng những tin tức kiểu bão lụt này cực kỳ có lợi cho chính quyền. Một mặt làm lẫn lộn, làm mờ đi những khó khăn thúc bách của đời sống vốn là sản phẩm của một cơ chế quản lý kinh tế quan liêu, dốt nát. Mặt khác kêu gọi được lòng nhân đạo của các tổ chức từ thiện quốc tế, tranh thủ lòng trắc ẩn và nỗi xót xa quê hương của kiều bào.

Viện trợ tiền bạc, gạo, thuốc men, quần áo từ các nguồn trên liên tục gửi tới cứu giúp đồng bào vùng bão lụt. Càng kêu gào to, tiền gửi về càng nhiều. Không có cách gì xin tiền và làm tiền dễ hơn cách ấy.

Quê Mẹ : Ngoài việc đưa tin cắt xén, loan lin thất thiệt ra, chương trình dành cho đồng bào VN ở xa tổ quốc còn có những đặc điểm tuyên truyền gì đáng chú ý không ?

L.T.T. : Ở phần văn nghệ. Văn nghệ đây bao gồm cả thơ, văn, âm nhạc, sân khấu, hội họa, kiến trúc chùa chiền… Trong đó bộ môn nhạc dân tộc, cải lương, dân ca, ngâm thơ được chú trọng. Vì sao ? Vì cái mục đích gợi thương gợi nhớ ấy. Mà ở điểm này các bộ môn nghệ thuật cổ có sức lay động gọi về ghê gớm. Gọi người trở về ư ? Không phải đâu. Nhà đông con, đuổi đi không hết, về mà làm gì. Gọi đây là gọi gửi tiền về, gọi nhớ, gọi thương mà quên đi các nguyên nhân dẫn đến thảm kịch hôm nay của đất nước. Tôi xin được hát cho các anh nghe bài Quê Hương, nhạc Giáp Văn Thạch, thơ Đỗ Trung Quân, một bài hát được phòng Việt kiều triệt để khai thác, phát trên sóng cả ngàn lần trong bảy, tám năm qua. (Hát)

“Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay

Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước ven sông

Quê hương là cầu tre nhỏ
Mẹ về nón lá nghiêng che
Quê hương là đêm trăng tỏ
Hoa cau rụng trắng ngoài thềm

Quê hương mỗi người chỉ một
Nhà là chỉ một mẹ thôi
Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người”

Đẹp không? Đẹp lắm chứ. Có phải quê hương Việt Nam thân yêu của ta đó không ? phải lắm chứ. Có phải là chùm khế, cánh diều, bướm vàng, khúc sông, con đò, là chiếc cầu tre nhỏ, là vành nón lá nghiêng che của mẹ ta, trong lòng ta nhớ thương đó không? phải lắm chứ. Chẳng kể gì đồng bào ở xa. Vâng, chính tôi và các bạn bè tôi khi đang sống trên quê hương Việt Nam bằng xương bằng thịt hẳn hoi mà chợt nghe bài hát ấy cũng rưng rưng muốn khóc. Tôi mông lung nhớ về một quê hương ấm êm thủa thái hòa xa xôi nào bây giờ không còn nữa. Tác động vào đồng bào nước ngoài hẳn còn ghê gớm hơn. Đồng bào ở nước ngoài sẽ man mác nhớ thương về mảnh đất mà tôi đang sống. Chúng ta đều bị cái tình tự quê hương dắt chạy quanh những nhớ thương ray rứt đến mụ mị, mù lòa mà quên đi rằng chúng ta đang bị mất quê hương. Cứ như là dải đất hình chữ S còn nguyên vẹn đó, mẹ Việt Nam còn nguyên vẹn đó. Bài hát hay, có giá trị muôn đời, phi thời gian, đem ra phục vụ giai đoạn che chắn cho một nước Việt Nam đồi bại. Bài hát được sử dụng tinh vi, nguy hiểm là ở chỗ đó. Lấy cái quê hương trong nhớ thương, trong ước mơ để thay thế cái quê hương hiện tại tiêu điều. Làm trỗi dậy cái quê hương Việt Nam ngân nga, ngất say trong long người, trong hồn người, để che đậy và làm quên đi cái quê hương Việt Nam hiện tại của đói nghèo và nhà tù, của chắp vá, hỗn loạn, của những ông cụ non, những “thần đồng” dao búa tuổi 15 và những đứa trẻ “hoàn đồng” tuổi 60 bơ vơ, bám sống ở vỉa hè, bám sống tình thương, miếng ăn, bám sống vào sự tử tế của những khúc ruột mình ! Trong sự mơ màng rên rỉ ấy, đảng độc quyền, đảng củng cố và đảng thủ lợi.

Quê Mẹ : Chúng tôi xúc động nghe những lời tâm huyết của anh. Xin hỏi thêm, khi bị chỉ đạo phải làm các công việc như thế, anh có ý thức được là nính đang tiếp tay cho đảng dối gạt mọi người không ?

L.T.T. : Có chứ. Lúc đầu thì chưa đâu. Dần dần nhận ra thì thấy chán. Chán đời, chán mình.

Quê Mẹ : Chán nhưng có phản ứng gì không ?

L.T.T. : Vô ích. Đúng ra là chúng tôi cũng phản đối, cũng cưỡng chống lại cách này, cách khác, nhưng rốt cuộc đều bất lực. Chả riêng chúng tôi. Bất lực, chán nản, lãng công, vô trách nhiệm là trạng thái phản ứng tiêu cực của hàng triệu người trong nước. Chính quyền độc tài, thằng bạn cùng phòng với mình rất có thể là thằng công an. Sự giả dối lâu quá rồi cũng quen đi, không ý thức là mình đang giả dối nữa. Vả lại khi làm cái công việc ấy, chính tôi cũng như bị bỏ bùa mê, chính tôi cũng bị lừa gạt.

Quê Mẹ : Anh bị lừa gạt chuyện gì vậy ?

L.T.T. : Nhiều, nhiều lắm. Bị lừa gạt mà không biết. Nhưng ở đây tôi muốn nhắc tới một câu chuyện riêng. Chuyện lừa gạt trong nghề, thú vị như một câu chuyện trinh thám vậy.

Quê Mẹ : Xin anh kể lại chi tiết cho độc giả cùng nghe….

L.T.T : Được chứ (Ngừng – uống nước – chậm rãi kể) – Việc xảy ra sau Tết Nguyên Đán năm ngoái thôi. Tôi được ông Phan, tổng biên tập mới của đài gọi lên phòng riêng. Ông ta dặn dò và giao nhiệm vụ cho tôi tổ chức cuộc tiếp xúc giữa một ông Việt kiều từ Pháp về thăm quê hương và nhà văn Nguyễn Huy Thiệp. Ông Việt kiều này tên là Huỳnh Tấn Hải, đã sống ba chục năm ở Pháp, dân trí thức thuần túy, rất có lòng với đất nước. Ông Phan nhắc tôi phải tranh thủ mọi thiện cảm vì ông Việt kiều này rất có uy tín, ảnh hưởng khá rộng trong cộng đồng người Việt ở Pháp, làm tốt vụ này có thể lôi kéo nhiều đồng bào khác. Việc ông Huỳnh Tấn Hải tôi không lo. Lo nhất là phải gặp dàn xếp với Nguyễn Huy Thiệp về nội dung buổi tiếp xúc. Cái chuyện văn chương nó phức tạp lắm, lại nhè đúng cái ông nhà văn quái đản, lớ ngớ là tội vạ mình chịu. Tôi chỉ mới đọc được vài truyện ngắn của Nguyễn Huy Thiệp, nghe người ta tán tụng hoặc chửi bới anh ta thì nhiều, nhưng chưa bao giờ thấy mặt anh ta. Anh ta là một người lẩn khuất. Hôm sau tôi lấy địa chỉ, giấy giới thiệu của ông Phan, tìm đến nhà Nguyễn Huy Thiệp, nhằm đúng giờ ăn cơm mà gõ cửa. May là anh ấy có nhà, lại biết trước cuộc gặp. Đúng ngày dự định tôi bảo cậu lái xe ở đài chở đi đón ông Huỳnh Tấn Hải, ghé qua đón Nguyễn Huy Thiệp, rồi cùng kéo ra quán bánh tôm ngoài trời ở Hồ Tây. Trời nắng đẹp, không khí buổi tối đối thoại rất thoải mái cởi mở. Ông Hải có vẻ xúc động và hài lòng lắm. Ông đã tìm ra nhiều điểm tương đồng và càng thêm tin tưởng vào nguyên lý hòa hợp hòa giải đang ăn khách ở Paris, là người Việt ở trong nước và ngoài nước cùng bắt tay vào xây dựng đất nước, xóa bỏ mọi tị hiềm, hàn gắn những vết thương cũ. Ông cũng phát biểu những đề nghị với đảng cộng sản VN phải sửa chữa những sai lầm, mở rộng dân chủ, đổi mới kinh tế, đổi mới chính trị v.v… Ông Hải đặt rất nhiều niềm tin đặc biệt vào mũi nhọn xung kích của những nhà văn trong phong trào văn học phản kháng như Nguyễn Huy Thiệp. Ông ta xin toàn bộ tác phẩm có chữ ký của anh ta. Vui vì kết quả cuộc gặp gỡ như mong muốn, ông Hải hào phóng tặng Nguyễn Huy Thiệp 5 nghìn quan, tặng phòng Việt kiều 20 nghìn quan Pháp để trang bị thêm phương tiện làm việc. Buổi nói chuyện vậy là thành công, gặt hái được cả tình, cả tiền. Tôi đem cuốn băng ghi âm về báo cáo và cho ông Phan nghe. Ông chỉ gật gù cười cười. Khi tôi nói thêm là ông Huỳnh Tấn Hải tỏ ra rất cảm kích và hứa tới đây sẽ vận động thêm nhiều bà con ở Pháp về thăm quê hương và góp ý cho Đảng, thì ông Phan bật cười thành tiếng, và hình như ông có thốt ra câu gì nghe như chữ : con vịt !

Chuyện đó qua đi. Hai tháng sau một hôm tôi có việc phải cùng thằng bạn vào Sở Công an ở phố Trần Bình Trọng. Lúc trở ra, bất ngờ tôi gặp Nguyễn Huy Thiệp ở chân cầu thang. Tôi gọi to để chào. Nhưng trái hẳn với sự cởi mở dạo trước, anh ta chỉ nhìn lướt tôi gật nhẹ một cái rồi đi khuất ngay. Tôi hơi bị hẫng, quay sang bảo thằng bạn :

- Nhà văn Nguyễn Huy Thiệp đấy.

Nó tròn mắt nhìn tôi :

- Ơ mày điên à?

- Sao ?

- Bố ơi… Nhà văn Nguyễn Huy Thiệp là người khác cơ. Còn đó là lão Bảy, phó phòng Công an văn hóa đấy. Tao lạ gì thằng cha này.

Chuyện thật như đùa. Tôi kéo thằng bạn ra quán nước chè kể lại đầu đuôi và cùng cười phá lên. Cái trò chính trị nó đểu thế. Mười mấy năm làm nghề rồi mà còn bị lừa. Bất giác tôi nhớ đến nụ cười tủm tỉm và cái từ : “Con vịt” thốt ra ở cửa miệng ông Phan. Chẳng hiểu ông ấy định ám chỉ tôi hay là ông Huỳnh Tấn Hải đây.
Tạ Quân

Tuesday, January 24, 2012

ĐỪNG PHẠM LUẬT KHI MANG THỰC PHẨM, TIỀN VÀO MỸ

Ðừng phạm luật khi mang thực phẩm, tiền, vào Mỹ

LOS ANGELES - Người nhập cảnh vào Mỹ, kể cả công dân Mỹ trở về, nhất là những ngày trước và sau Tết, nên cẩn thận khi mang theo hàng hóa và tiền, nếu không muốn bị phạt, bị tịch thu, thậm chí bị giam giữ.

Mang hơn $10,000 khi ra hoặc vào Hoa Kỳ phải khai báo với quan thuế. (Hình: Ðỗ Dzũng/Người Việt)

Ðó là thông điệp của Cơ Quan Quan Thuế Hoa Kỳ (US Customs and Border Protection-CBP) tại phi trường quốc tế Los Angeles gởi cho khách du lịch, tại cuộc họp báo hôm Thứ Năm.

“Lời khuyên của chúng tôi là mọi người nên khai báo rõ những gì mình mang vào nước Mỹ,” ông Paul Nguyễn, một “supervisor” của CBP tại phi trường, nói. “Chúng tôi chỉ thi hành luật, chúng tôi không có chủ trương làm khó bất cứ ai.”

Trên $10,000 phải khai báo

Theo CBP, bất cứ ai ra hoặc vào nước Mỹ nếu mang tiền, hoặc bất cứ gì có thể được coi là tiền, ví dụ như ngân phiếu, “money order,” ngoại tệ, tiền lì xì trong bao giấy đỏ..., tương đương hơn $10,000 đều phải khai báo tại trạm quan thuế phi trường.

Một số thực phẩm bị tịch thu tại phi trường Los Angeles. (Hình: Ðỗ Dzũng/Người Việt)

“Theo quy định, tất cả mọi người phải khai báo khoản tiền này, khi ra hoặc vào nước Mỹ. Xin nhắc lại, chỉ khai báo nếu mang trên $10,000. Chúng tôi chỉ làm việc thống kê. Chúng tôi không giữ số tiền này. Cho dù mang bao nhiêu cũng không sao. Ðiều quan trọng duy nhất là phải khai báo với chúng tôi,” ông Paul Nguyễn cho biết.

Khi khai báo có mang hơn $10,000, khách du lịch sẽ phải điền mẫu đơn 105, có tên “Report of International Transportation of Currency or Nonetary Instruments,” do nhân viên quan thuế cung cấp.

Nhung nai cắt thành từng lát, mang từ Việt Nam sang, bị CBP tịch thu. (Hình: Ðỗ Dzũng/Người Việt)

Ông Paul Nguyễn nói thêm: “Sau khi khai xong mẫu đơn 105, quý vị có thể đi với số tiền này. Chúng tôi không giữ gì cả. Nhiều người không hiểu, sợ bị tịch thu, nên không chịu khai báo. Chúng tôi từng thấy du khách mang $200,000 vào Mỹ để đi đánh bài. Họ cũng phải khai theo luật định và vẫn được giữ số tiền này.”

“Nếu không khai báo và bị phát giác, số tiền sẽ bị tịch thu, và du khách có thể bị bắt,” đại diện CBP khẳng định.

Một số thực phẩm cấm

Một số thực phẩm làm sẵn có thịt và trái cây hoàn toàn không được mang vào Hoa Kỳ, dưới bất cứ hình thức nào.

Ông Paul Nguyễn (giữa) và hai nhân viên quan thuế Mỹ với hai con chó đánh hơi thực phẩm. (Hình: Ðỗ Dzũng/Người Việt)

Bà Lee Ann Harty, phát ngôn viên của CBP tại phi trường Los Angeles, giải thích: “Theo truyền thống, thực phẩm đóng một vai trò quan trọng trong dịp Tết Nguyên Ðán hoặc các dịp văn hóa truyền thống của người gốc Châu Á. Tuy nhiên, các loại thực phẩm có thịt heo, thịt vịt, thịt gà, trứng, tổ yến, nước súp, canh... và các loại trái cây, đều bị cấm ngặt tại các phi cảng.”

Tại buổi họp báo, CBP bày ra đủ thứ thực phẩm bị tịch thu, nào là bưởi, táo, rau, nhung nai, thịt khô, lạp xưởng... Ðặc biệt, có những bịch nhựa bên trong toàn là “kẹo,” nhưng nhân viên quan thuế cho biết đó thực ra là khô bò cắt thành miếng vuông!

Một trường hợp khác là một hộp giấy, bề ngoài cho thấy đựng nước trái cây, nhưng bên trong lại chứa thịt, theo nhân viên CBP. Cơ quan này còn trưng bày cả một dương vật của con nai, được phơi khô, bọc giấy kiếng, để trong hộp gỗ. Một bịch nhựa bên trong là một cặp nhung nai, trị giá cả ngàn đô la. Rồi một bịch nhựa nữa, bên trong là hàng trăm miếng nhung nai cắt mỏng, như những miếng cải khô, có dán miếng giấy với hàng chữ “Dear Horn from Vietnam” (Sừng nai từ Việt Nam).

Trên bàn cũng có một bịch “nấm,” có đề chữ bằng tiếng Hoa đàng hoàng, nhưng nhân viên quan thuế cho biết “nấm” này làm bằng thịt bò!

Ông Paul Nguyễn làm việc cho CBP hơn 10 năm và làm tại phi trường Los Angeles trong bảy năm qua, “nên hiểu khá rõ những gì du khách thường mang vào Mỹ, vào mùa nào hoặc vào dịp đặc biệt nào.”

“Tốt nhất là cứ khai báo. Ðừng bao giờ nghĩ là mình có thể 'qua mặt' quan thuế. Nếu vi phạm, thực phẩm bị tịch thu và người mang bị phạt $300,” ông Paul Nguyễn khuyên.

Cấm trái cây, rau, hạt, đất

Theo quy định của Bộ Nông Nghiệp, tất cả các loại trái cây, rau, hạt và đất đều bị cấm mang vào Hoa Kỳ vì có thể có một số vi khuẩn làm ảnh hưởng sức khỏe công cộng.

Ông Paul Nguyễn kể: “Mang trái cây và rau vào Mỹ hoàn toàn bị cấm tùy thuộc vào nhiều yếu tố. Ví dụ, nếu du khách mua một trái táo ở một phi trường ngoại quốc trước khi lên máy bay vào Mỹ rồi không ăn. CBP có tịch thu trái táo này hay không tùy theo du khách mua nó ở đâu và sau đó du khách đi đâu. Ðiều này rất quan trọng vì trái cây và rau tươi có thể mang sâu hoặc bệnh tật vào nước Mỹ.”

Theo tài liệu của CBP, hồi thập niên 1980, một số trái cây từ vùng Ðịa Trung Hải đem vào Mỹ, có mang theo một loại sâu, tạo ra nạn dịch ruồi tại California. Kỳ đó, tiểu bang và liên bang tốn khoảng $100 triệu để làm sạch loại sâu này. Sau này, giới chức y tế khám phá loại sâu này nằm trong trái cây do một du khách mang vào.

Ðể biết loại rau trái nào bị cấm, du khách nên vào trang web của Bộ Nông Nghiệp để tìm hiểu.

“Tốt nhất là không mang trái cây tươi và rau tươi vào Mỹ,” CBP đề nghị.

Trên bàn trưng bày “chiến lợi phẩm,” quan thuế Hoa Kỳ bày nhiều bịch hạt giống như rau muống, tía tô, ớt hiểm, quế lá to, bồ ngót, xà lách... Có cả những bịch nếp than, gạo lứt. Tất cả đều do Việt Nam sản xuất.

Về những loại hạt, nếu có giấy chứng nhận đã được kiểm nghiệm, du khách có thể mang vào Mỹ được, theo nhân viên quan thuế.

Dược phẩm cũng bị kiểm tra, có thể bị tịch thu

Tại buổi họp báo, nhân viên Cơ Quan Kiểm Soát Thực Phẩm và Thuốc (FDA) cũng trưng bày một số “chiến lợi phẩm” và giải thích loại thuốc nào được mang vào Mỹ và loại nào không.

Ông Dan Solis, giám đốc phụ trách nhập cảng của FDA tại phi trường Los Angeles, giải thích: “Những loại thuốc tán nhuyễn không được mang vào Mỹ, ngoại trừ những trường hợp đặc biệt, ví dụ cho người bị bệnh tiểu đường. Ðó là quy định của Bộ Y Tế. CBP sẽ tịch thu tất cả các loại thuốc cấm. Nếu bị phát hiện vi phạm, du khách có thể bị phạt và bị tù.”

Trong trường hợp phải sử dụng một số thuốc đặc biệt, phải có sự bảo đảm của bác sĩ, nhưng chỉ được trong thời hạn một năm, theo ông Solis.

“Nếu trên một năm, quý vị nên có sự bảo đảm của bác sĩ ở Mỹ,” ông nói tiếp.

“Những loại thuốc làm bằng thảo mộc không bị cấm, nếu không có bất cứ chất gì làm thay đổi bên trong cơ thể người sử dụng,” ông Larry Howell, phó giám đốc của FDA tại phi trường Los Angeles, nói thêm. “Ngoài ra, những loại thuốc không có nhãn, hoặc có màu không theo quy định của FDA, cũng bị cấm.”

Ông Howell khuyên du khách nên vào trang web của FDA để biết rõ loại thuốc nào bị cấm mang vào Mỹ trước khi đi du lịch.

Phương pháp kiểm tra

“Chúng tôi được Bộ Nông Nghiệp và FDA huấn luyện rất kỹ càng để 'khám phá' những loại thực phẩm bị cấm,” ông Paul Nguyễn nói. “Ngoài ra, chúng tôi cũng được huấn luyện về tâm lý để đoán biết ai mang đồ cấm hoặc không. Chúng tôi đôi khi cũng được tin của cơ quan tình báo cung cấp.”

Tại phi trường Los Angeles, CBP còn có bảy con chó được huấn luyện đặc biệt để ngửi mùi thực phẩm.

Cô Leticia Hale, chuyên viên nông nghiệp của CBP, nói: “Khi chó ngửi thấy mùi thực phẩm trong hành lý, nó sẽ ngồi xuống cạnh du khách mang hành lý đó. Thế là chúng tôi biết phải làm gì kế tiếp.”

Cô cho biết thêm, phi trường này sử dụng chó đánh hơi thực phẩm lần đầu tiên năm 1984, và cũng là lần đầu tiên tại Mỹ, khi Los Angeles tổ chức Thế Vận Hội.

CBP ở phi trường này cũng có cả máy rà hành lý để tìm đồ vật bị cấm mang vào nước Mỹ.

Khi máy bay sắp đáp xuống, theo ông Paul Nguyễn, du khách được cấp một mẫu đơn, gọi là “Customs Declaration” (Tờ Khai Hải Quan) bằng tiếng Anh, hoặc tiếng Việt, hoặc bằng ngôn ngữ nào đó, để khai báo.

“Chúng tôi luôn tạo cơ hội để du khách khai báo. Chúng tôi luôn hỏi 'quý vị có mang thứ gì cấm không' ít nhất ba lần trước khi quyết định mở hành lý bị nghi ngờ,” ông Paul Nguyễn chia sẻ. “Khi du khách nhất định không khai báo, đương nhiên là thực phẩm đó bị tịch thu và quý vị bị phạt.”

__._,_.___