1.
Tâm
thường ôm đàn, búng tưng tưng và hát nghêu ngao.Tâm thường lập đi lập
lại những câu hát ca ngợi "người em gái" nào đó. Lời rất dịu dàng, êm
ái. Bà Năm nghe Tâm hát mãi, nói rằng:
-
Em gái của anh, thì anh la mắng, nạt nộ, sai làm chuyện nầy, bảo làm
chuyện kia, còn bắt phạt, bắt quỳ. Còn em gái người ta, thì bốc lên thấu
tận trời xanh.
Tâm trả lời yếu đuối:
- Bài hát mà má. Thì rồi em Hương nhà mình, cũng sẽ được mấy anh con trai dại dột khác, bốc lên thấu trời xanh thôi.
- Sao anh không bốc em của anh lên một chút, cho nó vui, sung sướng. Có hơn là đi bốc thiên hạ không?
Bà
Năm thường làm hết mọi việc trong nhà ngoài ngõ. Anh con trai chưa bao
giờ mó tay vào làm bất cứ chuyện nhỏ nhặt nào trong gia đình nầy, từ rửa
chén bát, hút bụi nhà, sửa cái bóng đèn đứt dây, cắt cỏ, quét lá trong
vườn. Anh như một người khách thuê khách sạn, trong ngoài, mọi sự đã có
người khác lo.
Một
buổi sáng chủ nhật, bà thấy Tâm đem máy ra, cắt cỏ sân trước nhà. Bà
ngạc nhiên, há hốc miệng đứng nhìn đứa con trai đang hì hục, vụng về đẩy
chiếc xe cắt cỏ. Xưa nay, anh chưa hề đụng đến việc nhà. Anh đã quen
thói. Có nhờ được anh cũng khó khăn, và chưa chắc đã làm. Anh cứ lần
khân mãi, rồi quên việc người khác nhờ.. Hôm nay bà thấy Tâm cắt cỏ cẩn
thận, cắt đi cắt lại, nghiêng đầu nhìn ngắm mãi, cho đến khi vừa lòng
mới thôi. Bà Năm đứng chống nạnh, âu yếm nhìn con:
- Sao hôm nay con giỏi thế? Cắt cỏ giúp cho bố mẹ. Lại cắt cẩn thận, cắt đẹp nữa!
Tâm nhìn mẹ cười, và nói tỉnh bơ:
- Tuần trước, Lam ghé đây chơi, thấy cỏ cao, bảo con sao không cắt cho đẹp vườn.
- Lam là ai?
- Là bạn gái của con.
Bà
Năm hừ một tiếng nhỏ tức tối. Con của Bà sinh ra, nuôi nấng, thương
yêu, bà nhờ không được, bà nói không nghe, thế mà cái con Lam nào đó,
mới mở miệng một tiếng, thì nó lại răm rắp làm. Trong lòng bà, bỗng thấy
không ưa cái con Lam kia. Bà cảm thấy hơi buồn
2.
Sáng
chủ nhật, bà pha cà phê cho chồng, và pha luôn cho Tâm một ly. Bà biết
hai bố con đều ghiền, buổi sáng không có ly cà phê thì xem như mở mắt
không ra. Thấy anh con trai không buồn động đến ly cà phê thơm, bà hỏi:
- Sao con không uống liền đi, để nguội mất ngon, hương cà phê bay đi hết.
- Thôi, con không uống cà phê nữa má à. Con đang tập bỏ cà phê.
- Sao vậy?
- Lam bảo con bỏ cà phê! Uống cà phê không tốt.
Nghe
con nói mà bà điên tiết, muốn lộn máu lên. Lam là đứa nào, có quyền lực
gì, mà làm cho thằng con trai cưng, thương yêu của bà răm rắp tuân lời?
Bà thương con, muốn cho con vui, bà ra lệnh:
- Uống đi. Mẹ đã pha ra rồi. Ðừng uống quá nhiều thì thôi, chứ vừa phải, cà phê cũng tốt cho sức khỏe.
-
Anh con trai cưng của bà, đánh trống lảng, rồi bỏ lên lầu, không đụng
đến ly cà phê bà đã pha. Bà Năm bực bội, quậy ly cà phê và uống từng
ngụm nhỏ. Bà nói với chồng:
-
Thằng Tâm nhà mình thế mà dại gái. Cha mẹ nói cho rát họng, thì không
nghe, cái con nhỏ vất vơ nào đó, nói ra cái gì, thì nó răm rắp nghe theo
như kinh điển. Thiệt là bực. Con mình sinh ra, dạy dỗ, nuôi nấng, mà nó
không xem mình bằng ...
Ông chồng bà cắt ngang:
-
Thôi bà ơi. Nó cũng đã lớn rồi, khi mới yêu, thì ai cũng vậy, mai mốt
sẽ khác. Bà có nhớ không, hồi xưa khi tôi mới yêu bà, tôi cũng nghe theo
bà răm rắp ...
- Bây giờ thì ông không thèm nghe theo tôi bất cứ chuyện gì nữa. Lại còn nạt nộ, gầm gừ.
-
Có chứ, khi nào bà nói đúng thì tôi nghe theo, chứ bà sai, bắt tôi theo
sao được? Ngay cả bà nội tôi, nếu nói sai, thì tôi cũng phải thưa lại
cho đúng, chứ huống chi là vợ?
- Ừ, bây giờ anh có tôi rồi, thì xem thường nhé!
- Vẫn quý vợ như thường. Nhưng đúng sai, phải làm cho ra lẽ.
Mỗi
lần bà thấy Tâm không hớt tóc theo kiểu cũ, lối tóc xửng ra như rễ tre,
mà hớt lối mới trông gọn gàng, lịch sự hơn. Bà khen Tâm. Tâm nói rằng
Lam không thích kiểu tóc cũ. Nghe mà bà giận, bực mình. Nhưng bà công
nhận kiểu tóc mới, con bà trông đàng hoàng hơn.
Mấy tuần sau, khi Hương đi chơi về, báo cho bà Năm biết:
- Mẹ ơi, Con gặp anh Tâm đang bưng thức ăn cho khách tại tiệm Hương Bình. Anh còn cắt rau, nhặt tôm, phụ bếp nữa.
- Mẹ không hiểu con nói gì.
- Tiệm của bố mẹ chị Lam ấy mà! Anh ấy đến đó làm việc, lấy điểm với ông bà già chị Lam.
Bà Năm mặt mày nhăn nhó, thở dài, thất vọng nói:
-
Tiền bạc nó đâu có thiếu. Ở nhà thì chưa bao giờ rửa cái bát. Chưa bao
giờ nấu nồi nước sôi giúp mẹ. Chắc cũng làm không công. Thế mà, thế mà
...
Ngay
tức thì, bà kêu Hương lái xe cho bà đi xem mặt mũi cái con Lam kia ra
thế nào, mà sai khiến được ông con cưng của bà như vậy.
3.
Bà
Năm hầm hầm đi theo con gái, miệng mím lại. Hương dặn bà đừng vào tiệm,
đi ngang qua bên ngoài dòm vô thôi. Hai mẹ con đi qua tiệm nhiều lần.
Khi được nhìn thấy mặt đứa con gái tên Lam, bà càng giận hơn. Trở về
nhà, bà bứt rứt, đi lui đi tới, chờ anh con trai cưng về; bà sẽ cho một
trận tơi bời cho đã giận. Khi Tâm về nhà, chưa kịp thay áo, đã bị bà Năm
gào to:
-
Khôn nhà dại chợ, việc nhà thì nhác, việc chú bác thì siêng. Việc nhà
không đụng móng tay vào, ra ngoài thì làm mọi không công cho thiên hạ.
Học hành cho giỏi, đỗ đạt bằng cấp nầy nọ, mà vẫn cứ ngu dại như thường.
- Thưa mẹ, mẹ nói gì?
-
Thằng ngu! Cái con Lam đó, xấu xí, da ngăm, trán ngắn, mắt hí, mũi xẹp,
miệng móm, ngực lép, mông teo. Ðã ăn phải bùa mê thuốc lú của nó chưa,
mà đi làm mọi cho gia đình nó? Nếu nó đẹp đẽ, nghiêng nước nghiêng
thành, mà mê nó, thì không nói làm chi. Xấu xí như vậy, mà cũng mê muội,
mới tức chứ. Cha mẹ nói thì không nghe, lại nghe lời đứa con gái vất vơ
đó. Tưởng cành vàng, lá ngọc, con vua, cháu chúa chi cho cam, con nhà
tiệm ăn ...
-
Mẹ đừng kỳ thị. Mẹ từng nói với con, nghề nào cũng quý. Sao bây giờ mẹ
chê nghề tiệm ăn? Mẹ thấy Lam xấu, mà con thấy đẹp thì sao? Tùy theo
khiếu thẩm mỹ của mỗi người.
Bà Năm cười chán nản, và chế nhạo. Lặp lại một lần nữa, cái nhận xét của bà về cô Lam:
-
Ừ, cái khiếu thẩm mỹ của anh lạ lắm, đen điu, trán ngắn, mắt hí, mũi
xẹp, miệng móm, người lép kẹp, là đẹp, đẹp lắm. Ha ha ha ...
-
Nhưng tổng hợp tất cả lại, thì nhìn rất có duyên mẹ à. Con gái, có
duyên thì thu hút và hấp dẫn hơn đẹp. Con không cần vợ đẹp. Mấy cô đẹp,
thì kênh kiệu, vác
cái mặt lên, đòi hỏi đủ điều, và tham vọng không bao giờ ngừng. Họ khó
khăn, họ tưởng đâu có cái đẹp là có quyền hành như bà hoàng. Lấy mấy cô
nầy làm vợ, mệt lắm, và chưa chắc đã được lâu bền.
Bà Năm há miệng ra vì ngạc nhiên, nhìn ông con trai của bà chòng chọc. Bà nói:
- Khiếp, ăn nói như cụ già tám mươi. Ai dạy cho anh những điều đó? Thôi, anh đã khôn đến vậy, thì mẹ chịu thua.
- Thì ba mẹ vẫn thường nói vậy, và kinh nghiệm riêng của con cũng thấy thế.
Thương
và cưng con, bà không muốn con bà thương ai hơn, nghe lời ai hơn là
nghe lời bà. Cái ác cảm với cô Lam không làm sao vơi được trong lòng bà.
4.
Những
khi Tâm mời Lam về nhà chơi, bà Năm cố tình làm mặt lạnh nhạt, và để lộ
ra rằng, bà không ưa cô. Bà còn nói bóng gió xa gần rằng, đàn bà không
có ngực, sau nầy khó nuôi con. Ðàn bà vòng mông nhỏ, sinh con khó, hiếm
muộn. Lam vẫn vui vẻ, bình thường, làm như không biết bà Năm đang ám chỉ
cô. Thấy thái độ của mẹ, Tâm không dám đem Lam về thăm nhà thường
xuyên. Ông Năm khuyên vợ rằng:
Bà
Năm cũng hiểu thế. Nhưng cái ghét bỏ cô Lam vẫn tiềm tàng trong lòng
bà. Có lẽ tại vì Tâm nghe lời cô nầy răm rắp, mà không nghe lời bà, là
người mẹ đã dành hết yêu thương cho con. Nó coi người khác quan trọng
hơn bà. Ông Năm nói rằng, việc chi mà ganh tị tình thương? Khi còn trẻ,
thì ganh với bà mẹ chồng, bây giờ thành bà mẹ chồng, thì lại ganh với
con dâu.
Cứ
cái vòng luẩn quẩn quay đi quay lại mãi, không được gì, mà chỉ gây thêm
sứt mẻ, lộn xộn. Dân Á đông, thì mẹ chồng nàng dâu lục đục.Dân Âu Mỹ,
thì mẹ vợ và con rễ không ưa nhau. Có cả ngàn câu chuyện chế giễu bà mẹ
vợ do các ông viết ra. Như chuyện diễu về ông Adam, thủy tổ loài người,
bảo rằng ông nầy là người đàn ông sung sướng nhất, vì ông không có một
bà mẹ vợ.
Dù
cho bà Năm có bóng gió, nói xấu cô Lam đến mấy, anh con trai cưng của
bà vẫn không suy suyển cái tình si dành cho cô nầy. Bà mẹ có dàn cảnh,
giới thiệu cho anh bao nhiêu cô gái khác, đẹp hơn, anh cũng không màng
liếc mắt đến.
Bà
Năm cắn răng chấp nhận cho Tâm cưới cô Lam. Bà tiếc rằng, từ nay những
bà bạn có con gái đến tuổi cặp kê, hết o bế bà , bớt nồng nàn, tử tế như
xưa.
5.
Sau
đám cưới, bà Năm xuống nước năn nỉ Tâm khoan dọn ra riêng. Anh con trai
không trả lời dứt khoát, và cho biết tùy theo ý kiến của vợ. Bà Năm
phải nói thẳng với cô con dâu rằng, nếu các con khoan dọn ra riêng, thì
sẽ tiết kiệm được một số tiền, mua nhà sớm hơn, và tốt hơn.
Cô
con dâu vui vẻ trả lời rằng, nếu ba mẹ cho chúng con ở chung trong thời
gian đầu, thì chúng con mừng lắm, được ba mẹ cho ở, cho ăn, và gia đình
sum vầy, thì vui hơn là tách biệt ra. Câu nói của đứa con dâu làm bà
mát ruột. Sau thời gian đầu bỡ ngỡ, đứa con dâu dần dần thích nghi với
sinh hoạt của gia đình. Ban đầu, bà Năm nghĩ rằng, lại phải hầu hạ thêm
một cô nương nữa. Bà không ngại, miễn sao giữ anh con trai cưng của bà
lại trong gia đình là được. Mỗi khi cô con dâu tự ý làm giúp cho ông bà
việc gì, bà Năm nói nhỏ với chồng:
- Cô dâu nầy, ưa làm màu lắm.
Ông chồng bà trả lời:
- Thà có đứa con dâu làm màu, còn hơn là đứa ngang ngạnh, không coi ai ra gì.
Nhiều
buổi sáng rất sớm, bà Năm nghe tiếng thở phì phò, tiếng huỳnh huỵch
ngoài phòng khách, bà tưởng hai vợ chồng anh con trai đang làm trò khỉ.
Một lần bà hé cửa nhìn xuống lầu, thấy Tâm và Lam đang múa tay, múa chân
tập thể dục. Bà lắc đầu. Con trai bà, chưa thấy tập thể dục bao giờ,
nay vì vợ mà tập. Bà cho rằng, con trai mà nghe lời vợ quá, cũng không
tốt. Bà thử múa tay, uốn éo thân mình theo các cử động của hai người, bà
nghe khoái cảm trong bắp thịt, xương cốt, và tiêu tan bớt rất nhiều mỏi
mệt. Không lâu sau đó, nhiều buổi sáng, bà tập thể dục theo con, và cả
ông Năm cũng tham gia. Trong phòng khách buổi sáng, theo
tiếng hô của Lam, bốn người nhịp nhàng múa tay chân, hít thở trong vòng
hai mươi phút trước khi ăn điểm tâm và đi làm việc. Mỗi sáng thứ bảy,
chủ nhật, Tâm lái xe ra công viên rất sớm, cùng cha mẹ và vợ, chạy bộ
vòng quanh sân cỏ, hít thở không khí trong lành, tập những động tác uyển
chuyển.
Sau
đó, cùng đi ăn sáng. Bà Năm cảm thấy, nhờ có đứa con dâu mà tình mẹ con
của bà gần gũi hơn, sau bao nhiêu năm gần như gián đoạn, kể từ ngày anh
bước vào tuổi mười tám, hai mươi.
Hai
ông bà Năm trở nên mê cái món cháo gạo lức, nấu đặc rền, ăn với cá nục
kho khô, mặn, có tiêu ớt. Ăn vào buổi sáng, do cô con dâu nấu. Ban đầu
bà Năm cười cái món ăn nầy của người nhà quê. Nhưng cô dâu nói rằng, đây
là món ăn vua chúa, chứ không phải món nhà quê. Sử sách có chép rõ, các
ông vua triều Nguyễn rất khoái ăn cháo trắng buổi sáng. Ông bà Năm cũng
phải công nhận ăn cháo vừa ngon, vừa tốt cho sức khỏe, bớt được chất
béo, chất đường.
6.
Mỗi
buổi chiều, bà Năm về nhà trước con dâu chừng nửa giờ. Bà vào bếp chuẩn
bị, cắt rau, cắt thịt. Cô con dâu vất xong cái cặp vào phòng, chạy vội
xuống bếp, phụ mẹ chồng sửa soạn cơm tối. Thời gian đầu, cô phụ làm các
việt lặt vặt, chỉ làm những chuyện mẹ chồng sai bảo. Cô con dâu phụ bếp,
dù không phụ được gì nhiều, nhưng bà Năm thấy vui, tự ái của bà không
bị tổn thương. Bà có thể hầu chồng, hầu con, chứ không muốn mang tiếng
làm mọi cho cả con dâu. Nhìn thấy cô con dâu vui vẻ, hát hò trong khi
làm bếp, bà cũng vui lây. Thì ra, cô làm với tấm lòng, với sự chia xẻ,
chứ không phải miễn cưỡng. Cô con dâu
múa dao lia lịa, cắt hành, cắt rau, ớt, nhanh như các anh đầu bếp Tàu
chiếu trên truyền hình. Thỉnh thoảng, cô con dâu đề nghị bà Năm nấu món
ngon cho cả nhà, ăn chơi cho vui, ăn chơi ngon hơn ăn thật, cô lảnh
trách nhiệm nấu các món nầy. Cô nấu phở, bún bò, cháo lòng, hủ tiếu,
bánh canh, bún riêu, mỗi chiều ăn một món thay cơm. Cả nhà vui vẻ hơn,
ông Năm nói rằng, nấu ở nhà ngon như thế nầy, thì đi tiệm làm gì. Bà Năm
học thêm được những bí quyết nấu ăn của cô dâu, và cộng thêm kinh
nghiệm cũ, bà nấu càng ngon hơn. Bà mời bạn bè chồng đến, trổ tài nấu
nướng. Nhiều người khen và khuyến khích bà ra mở tiệm ăn. Bà con, bạn bè
đòi hùn vốn mở tiệm. Bà Năm sung sướng và quyết định thôi việc, ra làm
kinh doanh. Trong một bữa ăn, cô con dâu nói
với ông bà:
-
Dì Chính bảo rằng, nếu mình ghét ai thậm tệ, muốn trả thù, thì cứ đem
tiền cho mượn, xúi họ mở tiệm ăn, cho họ khổ, bỏ ghét. Làm tiệm ăn,
khách ít thì lo, khách đông thì khổ, làm một ngày mười sáu, mười tám giờ
cũng không hết việc. Nắng cũng lo, mưa cũng lo. Cực lắm, đầu bếp cũng
cực, phụ bếp cũng cực, chủ tiệm còn cực hơn. Dì Thu bạn của mẹ con mở
tiệm phở, bị ông đầu bếp bóp cổ, phải kêu cảnh sát can thiệp. Ông đầu
bếp mệt và cực quá, mà Dì thì quá lo lắng, thúc hối, hỏi han. Ông nổi
khùng, bóp cổ Dì. Bố mẹ con, lỡ mở tiệm, không lui được nữa, cực lắm
lắm, ông bà mệt quá, gây gỗ nhau hoài.
Nếu mẹ muốn mở tiệm ăn, thì hãy suy nghĩ cho kỹ lại. Ít nhất cũng giả
vờ đi làm công cho thiên hạ, phụ bếp hoặc làm đầu bếp vài ba tháng cho
biết đá biết vàng. Rồi quyết định.
Nghe con dâu nói bà hoảng hồn. Không dám ra làm kinh doanh nữa.
7.
Nhiều
hôm, cô con dâu hớt hải chạy về kêu bà Năm thay áo quần ra xe đi gấp,
ra phố mua hàng với cô. Vì hàng hạ giá, chỉ còn một hôm nữa là hết hạn.
Cô ríu rít khoe rằng có người mách cho biết, hàng hạ xuống trên bảy mươi
lăm phần trăm, không mua uổng lắm.
- Tiền nầy do anh Tâm làm ra, mẹ có quyến xài. Anh Tâm sẽ rất vui, khi biết mẹ dùng tiền nầy.
Sau đó, hai mẹ con rủ nhau đi ăn, ngồi nói chuyện trong quán, và mua thức ăn về cho cả nhà.
Có
lần bà Năm giận ông chồng, ngồi khóc. Cô con dâu đến ôm bà, vuốt ve và
hôn lên trán bà mà an ủi. Cô kéo bà đứng dậy, đi rủ bà lên San Francisco chơi.
Hai
mẹ con đi bộ long rong qua chợ Tàu. Khi đã mỏi chân, cô con dâu cùng bà
vào quán cà phê, ngồi ở dãy bàn dọn lấn ra trên lề đường cùng uống trà,
ăn kem. Ngồi nhìn thiên hạ qua lại, cô con dâu nói với bà:
-
Ngồi đây, đôi khi cũng thấy tâm hồn thư giản. Nhìn cái tất bật của
thiên hạ, thấy cái nhàn nhã của mình, rồi biết quý cái hạnh phúc đơn sơ
mà mình đang có.
Bà Năm cũng thấy vui vui, và quên bớt đi cái giận hờn ông chồng. Cô dâu nói với bà:
-
Trời có khi nắng khi mưa, vợ chồng có khi vui khi buồn. Rồi mọi sự đều
qua. Khi nào buồn, con đem mẹ đi chơi, giải trí. Hôm nào hai mẹ con mình
rủ nhau đi xem chớp bóng, khuya mới về, để cho các ông ở nhà chờ, và
đói một bửa chơi. Như vậy, các ông mới biết quý cái không khí ấm áp của
bữa cơm bình thường mỗi ngày trong gia đình.
Mỗi
buổi sáng, ông Năm đều nhắc rằng, nhờ có cái máy cà phê áp suất do cô
con dâu mua tặng, nên ông có cà phê ngon mà uống. Đến sở khỏi phải tốn
tiền mua cà phê áp suất bên góc đường. Nhiều hôm cô con dâu mua thức ăn
ngon bên ngoài đem về. Ríu rít nói là cô ăn ngon quá, mua về cho cả nhà
ăn cho vui. Không cần ăn ngon hay dở, nghe thế là bà Năm đã cảm động.
Xưa nay, con bà, chồng bà, chưa hề thấy ngon mà mua về cho bà.
Sau
một thời gian ở chung với cô con dâu, đi đâu, bà Năm cũng khoe là bà có
thêm một đứa con gái, có thêm một người bạn thân để tâm sự khi vui
buồn. Bà nói thêm, từ ngày anh con trai có vợ, gia đình thấy vui vẻ,
hạnh phúc và thương yêu nhau hơn. Bà khen anh con trai khôn ngoan và
khéo chọn bạn trăm năm. Bà không còn chê cô dâu là trán ngắn, mắt hí,
miệng móm nữa.
8.
Một
hôm đã khuya, bà Năm thức giấc xuống lầu uống nước, thấy có bóng người
thấp thoáng ở sân sau nhà, bà ghé mắt nhìn. Trăng vằng vặc trải ánh vàng
xuống khắp vườn. Bà thấy Tâm quàng tay qua vai vợ ngồi tựa ngữa, chân
gác lên ghế. Bà nghe tiếng thì thầm:
- Đôi khi thấy mẹ anh thương, và bênh em, làm anh phát ghen lên. Em làm gì mà mê hoặc được mẹ anh đến thế?
Tiếng cô con dâu trong trẻo đáp lại:
-
Thương yêu và thông cảm. Đem hết tấm lòng mình ra mà đãi người, rồi sẽ
được đáp lại bằng tấm lòng. Nhờ em biết thương yêu ba mẹ anh như ba mẹ
ruột, thì ông bà mới thương yêu em như con ruột. Em có thêm một ông bố,
một bà mẹ, một cô em, có thêm nhiều tình thương. Từ đó, vợ chồng mình
hòa thuận hơn, thương yêu nhau hơn, và lâu bền hơn, hạnh phúc hơn.
Bà
Năm len lén trở lại phòng, chíp miệng và nghĩ rằng, bà đã già một đời
mà còn ngu dại, cứ ganh ghét với gia đình chồng, ganh ghét với con dâu.
Bọn trẻ con ngày nay, có nhiều đứa khôn nứt hạt.
Tràm Cà Mau
No comments:
Post a Comment